Waalko Jans Dingemans

(1873 - 1925)

Koren laden te Burch (Haamstede) - Waalko Jans Dingemans

Waalko Jans Dingemans sr (1873 - 1925)
"KOREN LADEN BIJ BURGH( HAAMSTEDE)" Olieverf op doek 45 x 60 cm
Nederland op zijn mooist. Het vergeten oeuvre van de schilder Waalko Jans Dingemans sr. oktober 2003 Jaap Versteegh in Kunst en Antiekjournaal Er zijn van die kunstenaars die in stilte hun weg gingen en waarvan dan ook weinigen ooit hebben gehoord. Waalko Jans Dingemans was er zo een, maar een criticus als J.H. de Bois noemde hem toch "een welonderlegd en bekwaam schilder". Zijn vrienden, Simon Maris, en J. Graadt van Roggen, zullen het daar zeker mee eens geweest zijn. De kans is klein dat men in deze tijd op het gebied van de beeldende kunst nog grote ontdekkingen doet, want iedereen die een keer naar het televisieprogramma Tussen kunst en kitsch heeft gekeken, laat van alles en nog wat taxeren in de hoop een onbekend meesterwerk te bezitten. Toch ben ik onlangs op een verzameling schilderijen, tekeningen en grafiek gestuit, die, voor mij tenminste, een grote ontdekking vormde. Het betreft de nalatenschap van de schilder Waalko Jans Dingemans sr. Het is niet helemaal eerlijk om in dit geval van een ontdekking te spreken. De nazaten van deze kunstenaar waren immers al overtuigd van de kwaliteit van dit werk, maar buiten dit selecte gezelschap is, zeker tegenwoordig, bijna niemand bekend met dit oeuvre, laat staan dat men het weet te waarderen. Een toevallige kennismaking Mijn kennismaking met het werk van Waalko Jans Dingemans sr. vond plaats dankzij het gelukkige toeval dat een kleindochter van deze schilder bij mij in de buurt bleek te wonen. Via gemeenschappelijke kennissen kwam ik met haar en haar man in contact en aangezien wij de liefde voor de schone kunsten bleken te delen, was de basis voor een vriendschap snel gelegd en werd ik alras bij hen uitgenodigd. Bij binnenkomst van hun huis werd ik verrast door de vele pastels, schilderijen en etsen die daar de muren sierden. Bijna verontschuldigend zei de gastvrouw dat het werk van haar grootvader Dingemans betrof. Maar het was prachtig! Favoriete onderwerpen Waalko Jans Dingemans (1873-1925), veelal 'senior' genoemd ter onderscheiding van zijn zoon Waalko Jans Dingemans 'junior' (1912-1991), die eveneens het beroep van kunstschilder uitoefende, was zeer begaan met het behoud van het Nederlands cultureel erfgoed, in het bijzonder de typisch Hollandse landschappen en stadsgezichten. Deze onderwerpen stonden centraal in zijn schilderijen en grafiek, maar hij schreef er ook vele artikelen over, die hij met zijn levendige tekeningen illustreerde. Een ander favoriet onderwerp van deze kunstenaar was het paard, vooral het werkpaard. Als hij zich in een stad bevond, ging Dingemans op zoek naar sleperspaarden, mager en moe, en op het platteland bekeek hij de boerenpaarden, groot en trots. Deze taferelen legde hij vast als een impressionist, snel, kleurrijk en raak. Hij was bij zijn leven dan ook een redelijk succesvol kunstenaar, wiens werk werd verkocht bij gerenommeerde kunsthandels als Oldenzeel in Rotterdam, Sala in Leiden en J.H. de Bois in Den Haag. Levensloop Omdat het kunstenaarsleven, zeker een eeuw geleden, een onzeker bestaan vormde, volgde de jonge Dingemans vanaf 1892, naast een dagopleiding aan de Academie voor Beeldende Kunsten 'Minerva' te Groningen, in de avonduren lessen voor de belastingdienst. Hij voltooide beide opleidingen tegelijkertijd en ruim twintig jaar zou hij zijn werk als kunstschilder combineren met een baan als belastingontvanger. De eerste jaren woonde Dingemans in Den Haag, waar hij lid werd van de Haagse Kunstkring, om na enkele jaren te verhuizen naar Amsterdam, waar hij zich aansloot bij 'Arti et Amicitiae'en 'Sint Lucas'. In 1911 kreeg Dingemans een aanstelling als rijksontvanger in Gorinchem, waar hij tevens lid van de gemeenteraad werd, maar ook hier bleef hij als schilder actief. Hij exposeerde regelmatig, onder meer samen met zijn goede vriend Simon Maris, en in die tijd verschenen er verschillende positieve recensies. Dr. P.H. Ritter jr. noemde hem "een ongemeen krachtig tekentalent", de criticus J.H. de Bois sprak van "een welonderlegd en bekwaam schilder" en in een uitgebreid artikel in het maandschrift 'Op de hoogte' werd zijn werk getypeerd als "zeer, zeer knap, vol warm licht, vol stralende zomerzon". Zeeland Maar de drukke werkzaamheden eisten op den duur hun tol en in 1917 werd Dingemans om gezondheidsredenen afgekeurd. Vanaf dat moment wijdde hij zich volledig aan zijn kunst. In deze jaren schilderde hij veel in Zeeland. Hij bezat in Westenschouwen een huisje, waar hij vaak voor langere tijd met zijn gezin verbleef. Samen met zijn vrouw, de schilderes Henriëtte Dingemans-Numans, trok hij er dan o p uit om buiten te gaan schilderen. Ook zijn vriend, de schilder en graficus J. Graadt van Roggen, heeft hem hier meermalen op deze schildertochten vergezeld. Maar lang heeft Dingemans niet meer van deze vrijheid kunnen genieten, want in 1925 overleed hij, slechts 52 jaar oud. Een van zijn vrienden karakteriseerde hem als "een kind des lichts, met zijn klare heldere ogen en eerlijk lichtende ziel". Dit karakter kenmerkt ook zijn werk. Zonnig, helder en eerlijk.